พัฒนาการด้านภาษาและการพูดของเด็กตามปกติ เป็นดังนี้
• ช่วงอายุ 1-4 เดือน ส่งเสียงอ้อแอ้ สนใจเสียงผู้ที่มาคุยด้วย คุ้นเคยกับเสียงคนใกล้ชิด
• ช่วงอายุ 5-6 เดือน ตอบสนองเมื่อถูกเรียกชื่อ เริ่มหันหาเสียงและเลียนเสียงผู้อื่น
• ช่วงอายุ 9-12 เดือนเริ่มพูดได้เป็นคำพยางค์เดียว ให้ท่าทางสื่อความหมายร่วมด้วย
• ช่วงอายุ 1-1.5 ปี มีการโต้ตอบชัดเจน สามารถทำตามคำสั่งได้ เริ่มพูดคำที่มีความหมายได้
• ช่วงอายุ 1.5-2 ปี พูดได้ 50-80 คำ เริ่มรวมคำ เข้าใจคำสั่งที่ยากขึ้น
• ช่วงอายุ 2-3 ปี สามารถพูดเป็นประโยคได้ ตอบได้ พูดคุยสื่อสารรู้เรื่องมากขึ้น พัฒนาการด้านภาษาและการพูดของเด็กที่ผิดปกติ เป็นดังนี้
• ช่วงอายุ 6-10 เดือน ไม่ส่งสัญญาณการพูด ไม่หันมาตามเสียง ไม่เลียนแบบ
• ช่วงอายุ 15 เดือน ไม่สามารถทำตาม ไม่เข้าใจคำสั่งง่าย ๆ ยังไม่พูดคำแรก และไม่มีภาษาทางกาย
• ช่วงอายุ 1-2 ปี ไม่เริ่มการสื่อสารและไม่เข้าใจคำถามหรืออาจจะพูดไม่หยุด แต่ไม่สื่อสารในเรื่องเดียวกัน
• ช่วงอายุ 3 ปี ไม่บอกความต้องการ ไม่เข้าใจและไม่เคยใช้ประโยคคำถาม หรืออาจจะพูดเป็นภาษาสคริปต์ ที่ไม่ใช่ภาษาของเด็กวัยเดียวกัน
เมื่อไหร่ควรพาเด็กไปพบผู้เชี่ยวชาญ?
• อายุ 12 เดือน ยังไม่ออกเสียงพยางค์ซ้ำ เช่น “มามา” “ปาปา”
• อายุ 18 เดือน ยังไม่พูดคำที่มีความหมาย
• อายุ 2 ปี ยังพูดประโยค 2 คำไม่ได้
• อายุ 3 ปี ยังออกเสียงไม่ชัดจนคนอื่นฟังไม่เข้าใจ
• ไม่ตอบสนองเมื่อถูกเรียกชื่อ หรือไม่ทำตามคำสั่ง
หากพบสัญญาณเหล่านี้ ควรปรึกษา นักกิจกรรมบำบัด (Occupational Therapist) หรือนักอรรถบำบัด (Speech Therapist) เพื่อประเมินพัฒนาการของเด็กและให้การกระตุ้นที่เหมาะสม
โดย. นบ. สิราวรรณ เครือจิต